Υπαγωγή
Υποχρεωτική υπαγωγή στο ΤΕΚΑ
Στην ασφάλιση του ΤΕΚΑ υπάγονται υποχρεωτικά από 1.1.2022 όλα τα πρόσωπα που αναλαμβάνουν για πρώτη φορά ασφαλιστέα εργασία ή απασχόληση ή αποκτούν ασφαλιστέα ιδιότητα για την οποία έως την ημερομηνία αυτή θα υπήρχε υποχρέωση υπαγωγής στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ.
Διευκρινίζεται ότι εργαζόμενοι που αναλαμβάνουν για πρώτη φορά εργασία στην Ελλάδα από 1.1.2022, αλλά έχουν εργαστεί σε κράτος μέλος της ΕΕ, σε χώρα με την οποία η Ελλάδα έχει συνάψει Διμερή Συμφωνία Κοινωνικής Ασφάλειας ή σε τρίτη χώρα, υπάγονται υποχρεωτικά στην ασφάλιση του ΤΕΚΑ.
Επιπλέον, νεοεισερχόμενοι στην αγορά εργασίας από 1.1.2022 που έχουν κάνει πρακτική άσκηση και ασφαλίστηκαν για τον κίνδυνο του εργατικού ατυχήματος 1% υπάγονται υποχρεωτικά στην ασφάλιση του ΤΕΚΑ.
Νεοεισερχόμενοι στην αγορά εργασίας νοούνται όσοι έως 31.12.2021 δεν είχαν αναλάβει ποτέ στην Ελλάδα ασφαλιστέα ως προς την κύρια σύνταξη ιδιότητα.
Αναλυτικότερα, στο ΤΕΚΑ υπάγονται υποχρεωτικά:
α. όλο το πολιτικό προσωπικό του Δημόσιου Τομέα, ανεξάρτητα από το είδος της εργασιακής του σχέσης (μόνιμοι, μετακλητοί, ΙΔΑX, ΙΔOX), οι οποίοι θα είχαν υποχρέωση υπαγωγής στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ.
Δεν υπάγεται στο ΤΕΚΑ το ένστολο προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων και του Λιμενικού Σώματος.
β. οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα οι οποίοι θα υπάγονταν υποχρεωτικά στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ.
Ασφαλισμένοι που υπάγονται υποχρεωτικά σε επαγγελματικά ταμεία επικουρικής ασφάλισης (Ταμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης Επικούρησης Ασφαλιστών και Προσωπικού Ασφαλιστικών Επιχειρήσεων, Ταμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης Υπαλλήλων Φαρμακευτικών Εργασιών, Ταμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης Υπαλλήλων Εμπορίου Τροφίμων, Επαγγελματικό Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Προσωπικού Εταιρειών Πετρελαιοειδών) και στον ΕΔΟΕΑΕΠ παραμένουν στο υφιστάμενο ασφαλιστικό καθεστώς και δεν υπάγονται στην ασφάλιση του ΤΕΚΑ.
γ. μη μισθωτοί ασφαλισμένοι: αυτοαπασχολούμενοι δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, ασφαλισμένοι στον κλάδο κύριας σύνταξης του π. ΤΣΜΕΔΕ (μηχανικοί και εργολήπτες δημοσίων έργων), καθώς και ορισμένες κατηγορίες ελεύθερων επαγγελματιών (αρτοποιοί, πρατηριούχοι υγρών καυσίμων, ιδιοκτήτες ιδιωτικών σχολείων που ασκούν διδακτικά καθήκοντα, πτυχιούχοι χημικοί και χημικοί μηχανικοί, οι οποίοι ασκούν δραστηριότητα που έχει σχέση με την επιστήμη τους). Αναλυτικά, μπορείτε να δείτε όλα τα υπαγόμενα πρόσωπα εδώ.
Προαιρετική υπαγωγή στο ΤΕΚΑ
Από 1.1.2023 έως 31.12.2023, οι ασφαλισμένοι στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ με ηλικία κάτω των 35 ετών (γεννημένοι από 1.1.1987 και μετά) μπορούν προαιρετικά να επιλέξουν αλλαγή ταμείου επικουρικής ασφάλισης και να μεταβούν στο ΤΕΚΑ.
Επιπλέον, από 1.1.2023 μπορούν προαιρετικά να υπαχθούν οι αυτοαπασχολούμενοι υγειονομικοί, οι ασκούντες επάγγελμα υπαγόμενο στην ασφάλιση του π. ΟΓΑ, καθώς και πρόσωπα που βάσει ειδικής ή γενικής διάταξης εξαιρούνται από την υποχρεωτική υπαγωγή στην ασφάλιση άλλων φορέων επικουρικής ασφάλισης, εφόσον δεν έχουν συμπληρώσει το 35ο έτος της ηλικίας τους κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησής τους.
Εισφορές
Οι εισφορές επικουρικής ασφάλισης συλλέγονται από τον e-ΕΦΚΑ, αποδίδονται στο ΤΕΚΑ και πιστώνονται στους ατομικούς λογαριασμούς των ασφαλισμένων.
Το ύψος των εισφορών για τους μισθωτούς, διαμορφώνεται σε ποσοστό 3,25% για τον εργοδότη και 3,25% για τον εργαζόμενο. Από 1.6.2022 και εφεξής διαμορφώνεται σε 3% για τον καθένα, σύμφωνα με τα όσα ισχύουν και για την επικουρική ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ (άρθρο 97 του ν. 4387/2016, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 45 του ν. 4670/2020 και τροποποιήθηκε με τις παρ. 1 και 2 του άρθρου 35 του ν. 4756/2020).
Τα ποσοστά αφορούν την πλειοψηφία των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα. Ωστόσο, υπάρχουν και κατηγορίες μισθωτών με διαφοροποιημένα ποσοστά εισφορών, π.χ. μισθωτοί σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα.
Επιμερίζονται, ισομερώς στον εργοδότη και τον εργαζόμενο, με ανώτατο ποσό μηνιαίων αποδοχών τις 6.500,00 ευρώ ενώ η παρακράτηση και η απόδοση των εισφορών γίνεται από τον εργοδότη, μέσω της ΑΠΔ ΤΕΚΑ.
Οι εισφορές επικουρικής ασφάλισης των μη μισθωτών ασφαλισμένων για το ΤΕΚΑ είναι ίδιες με τις εισφορές του κλάδου επικουρικής ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ (άρθρο 97 του ν. 4387/2016, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 45 του ν. 4670/2020 και τροποποιήθηκε με τις παρ. 1 και 2 του άρθρου 35 του ν. 4756/2020).
Το ύψος των μηνιαίων εισφορών καθορίζεται μέσω της ασφαλιστικής κατηγορίας στην οποία υπάγεται ο ασφαλισμένος μετά από δική του επιλογή, ως εξής:
| Ασφαλιστική κατηγορία | Μηνιαία εισφορά επικουρικής ασφάλισης έως 31.5.2022 |
|---|---|
| 1η | 42€ |
| 2η | 51€ |
| 3η | 61€ |
| Ασφαλιστική κατηγορία | Μηνιαία εισφορά επικουρικής ασφάλισης από 1.6.2022 |
|---|---|
| 1η | 39€ |
| 2η | 47€ |
| 3η | 56€ |
Σημειώνεται ότι οι έμμισθοι δικηγόροι και οι μισθωτοί μηχανικοί καταβάλλουν εισφορές επικουρικής ασφάλισης βάσει των ασφαλιστικών κατηγοριών και όχι ως ποσοστό επί των αποδοχών τους. Τα ανωτέρω ποσά της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς επιμερίζονται κατά 50% στον εντολέα (στην περίπτωση των εμμίσθων δικηγόρων) ή στον εργοδότη και κατά 50% στον ασφαλισμένο.
Παροχές
Στο νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης καλύπτονται οι κίνδυνοι γήρατος, ασθένειας και θανάτου.
Σύνταξη λόγω γήρατος
Α) Προϋποθέσεις θεμελίωσης
Το ΤΕΚΑ ακολουθεί τους γενικούς κανόνες θεμελίωσης σύνταξης γήρατος. Οι ασφαλισμένοι που έχουν συμπληρώσει τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης στο ΤΕΚΑ δικαιούνται ισόβια μηνιαία επικουρική σύνταξη γήρατος, εφόσον συνταξιοδοτηθούν για την ίδια αιτία από τον φορέα κύριας ασφάλισής τους.
Στην περίπτωση που ο ασφαλισμένος δεν συμπληρώσει 15 έτη ασφάλισης, οι καταβληθείσες εισφορές του επιστρέφονται κατά τη συμπλήρωση του γενικού ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης (67ο έτος ηλικίας).
Σε περίπτωση που ο ασφαλισμένος έχει συμπληρώσει τουλάχιστον 12 έτη ασφάλισης, τότε μπορεί να καταβάλει εφάπαξ το σύνολο των εισφορών που αντιστοιχεί στο χρονικό διάστημα που υπολείπεται, προκειμένου να συμπληρωθεί χρόνος ασφάλισης 15 ετών.
Β) Προϋποθέσεις θεμελίωσης σε περίπτωση διαδοχικής επικουρικής ασφάλισης σε e-ΕΦΚΑ και ΤΕΚΑ
Σε αυτήν την περίπτωση, για την παροχή σύνταξης συνυπολογίζονται ο χρόνος ασφάλισης που διανύεται στο ΤΕΚΑ και ο χρόνος ασφάλισης που έχει προηγουμένως διανυθεί σε άλλους φορείς επικουρικής ασφάλισης. Το ποσό της σύνταξης υπολογίζεται διακριτά για το σύνολο του χρόνου που έχει διανυθεί σε κάθε φορέα. Δηλαδή, ο εργαζόμενος που ήταν ήδη ασφαλισμένος στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ και επιλέξει να ενταχθεί στο νέο Ταμείο, τη στιγμή της συνταξιοδότησής του θα εισπράξει το αναλογούν ποσό και από τα δύο ταμεία με τη μορφή της μηνιαίας επικουρικής σύνταξης.
Γ) Διαδικασία απονομής
Η απόφαση της επικουρικής σύνταξης ακολουθεί την έκδοση της απόφασης της κύριας σύνταξης. Το ΤΕΚΑ ενημερώνεται αυτόματα από τον e-ΕΦΚΑ και προχωρά άμεσα στην έκδοση της απόφασης της επικουρικής σύνταξης.
Δ) Υπολογισμός επικουρικής σύνταξης γήρατος
Η επικουρική σύνταξη γήρατος χορηγείται ισόβια και υπολογίζεται στη βάση των καταβληθεισών εισφορών, των αποδόσεων των επενδύσεων και του στατιστικού μέσου προσδόκιμου ζωής, όπως συμβαίνει και σήμερα.
Σύνταξη λόγω αναπηρίας
Το Ταμείο χορηγεί συντάξεις αναπηρίας, εφόσον λαμβάνεται σύνταξη για την ίδια αιτία από τον φορέα κύριας ασφάλισης. Η επικουρική σύνταξη αναπηρίας υπολογίζεται με βάση το ποσό που έχει σωρεύσει ο ασφαλισμένος στον ατομικό του λογαριασμό. Σε περίπτωση που το ποσό υπολείπεται αυτού που θα είχε σωρευθεί, εάν ο ασφαλισμένος λάμβανε αποδοχές ίσες με τον κατώτατο μισθό υπαλλήλου με πλήρη απασχόληση για 15 χρόνια, τότε η διαφορά καλύπτεται από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Σύνταξη λόγω θανάτου
Το ΤΕΚΑ χορηγεί επικουρική σύνταξη στα δικαιοδόχα μέλη στις περιπτώσεις θανάτου συνταξιούχου και ασφαλισμένου.
Α. Επικουρική σύνταξη λόγω θανάτου συνταξιούχου: Υπολογίζεται ως ποσοστό της επικουρικής που λάμβανε ο θανών συνταξιούχος με τους ίδιους ακριβώς όρους που ισχύουν και σήμερα (άρθρο 20 Ν. 4387/2016, όπως ισχύει).
Β. Επικουρική σύνταξη λόγω θανάτου ασφαλισμένου: Υπολογίζεται με βάση το ποσό που έχει σωρεύσει ο ασφαλισμένος στον ατομικό του λογαριασμό. Σε περίπτωση που το ποσό υπολείπεται αυτού που θα είχε σωρευθεί, εάν ο ασφαλισμένος λάμβανε αποδοχές ίσες με τον κατώτατο μισθό υπαλλήλου με πλήρη απασχόληση για 15 χρόνια, τότε η διαφορά καλύπτεται από τον κρατικό προϋπολογισμό.
